EURONEWS, 24.10.2019

(Haber metninin tamamını okumak için buraya tıklayınız.)

Konya’da otobüs duraklarındaki reklam panolarına asılan “Hristiyanları ve Yahudileri dost edinmeyin” afişi tartışma konusu oldu. Tepkilerin ardından afişlerin kaldırılacağı açıklandı. Milli Gençlik Vakfı (MGV) ve Anadolu Gençlik Derneği (AGD) tarafından hazırlanan posterde yer alan ifadeler Kur’an-ı Kerim’in Maide suresinin 51. ayetinin Türkçe tercümesi. Söz konusu ayet tam olarak ne diyor? İlahiyatçılar nasıl yorumluyor? Ayetin tarihi bağlamı ne? Aynı surenin 5. ayetinde Yahudi ve Hristiyanlarla evlenmeye izin veren Kur’an, bu ayetle gerçekten Müslümanlara Yahudi ve Hristiyanlarla dost olmayı yasaklıyor mu?Uzmanlar, ayetin “nazil” olduğu (Hz Peygamber’e geldiği) bağlamı ve yasağın kapsamını nasıl değerlendiriyor?

…

Almanya Bayreuth Üniversitesi Din Çalışmaları Bölümü’nden Dr. Emrah Çelik‘e göre “ayette söz konusu olan, belli tarihsel bir bağlamda, sadece o andaki aktörleri ilgilendiren bir durum.” Yani Maide suresi 51. ayetten hareketle, “genel olarak hiçbir Yahudi ve Hristiyan’ı dost/veli edinmemek gibi bir hüküm çıkarmak yanlış olur.”

Hz Peygamber’in Medine dönemine ait olan ayetin kendi şartlarında değerlendirilmesi gerektiğini belirten Çelik kullanılan ifadeleri şu şekilde açıklıyor: “O dönemdeki, en azından Medine’deki toplumsal örgütlenme din/inanç esası üzerine bina edildiği için ifadelerin kişilerin dinleri üzerinden yapılmış olması o dönem için normal; ulus devletler döneminde insanların milli ya da etnik aidiyetlerine göre sınıflandırılması gibi. Yani o ifadelere dayanarak kıyamete kadar gelecek bütün o din mensuplarıyla ilişki şeklini tarihsel bir olay ve karar üzerinden belirlemek çok yanlış ve haksız.”

Hz Peygamber’in Müslüman olmayanlarla ilişkileri nasıldı?

Diğer yandan, Dr. Çelik, Müslüman olmayanların dost ya da veli edinilmemesi gerektiğini savunanların şu soruları “tutarlı” bir şekilde cevaplamaları gerektiği belirtiyor:

• Mekke’de Hz. Muhammed’in resmen himayesine sığındığı kişi neden gayrimüslim olan Ebu Talib’di?
• Himaye arayışı için gittiği Taif’ten dönerken, Mekke’de himayesine sığınacağı kimse olmadığında üç gün Sevr’de bekledikten sonra neden Mekkeli bir “müşrike” (Mut’im bin Adiyy) haber yollayıp himayesini talep etti ve ancak o kabul edince şehre girdi?
• Zor durumda kaldığında Hz. Muhammed neden bir grup Müslümanı Hristiyan bir ülke olan Habeşistan’a sığınma konusunda teşvik edip onları gönderdi?
• Kelimeyi ‘dost’ anlamında alacaksak, madem dost edinmemek gerekiyor, o halde neden Yahudi ve Hristiyanların kestiklerini yemek ve onlarla, dostluğun en ileri derecelerinden olan evlilikle ilgili onay veren ayetler var?